Dünyanın dört bir yanında kadınlar, öldürülmeye, taciz ve tecavüze, şiddete yoksulluğa karşı ve daha pek çok nedenle sokaklkara çıkıyor. 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü için çağrılar yapıyor. Ülkemizde Şubat ayında 22 kadın erkekler tarafından öldürüldü, 12 kadın ise şüpheli şekilde ölü bulundu. Kadınlara ve çocuklara yönelik cinsel şiddet, taciz ise atarak devam ediyor.
Yeni bir yılın 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü yaklaşırken tüm dünyada kadınlar, sokaklarda, meydanlarda kitlesel eylemler yapıyor. Avrupa'dan Amerika'ya, Asya'ya ülkeler kadınların eylemleriyle, grev çağrıları, günlerce süren isyanlarına tanık oluyor. Kimi ülkede zamlar, kimi ülkede vergiler, kimi ülkede yasalardaki değişiklik, kimisinde seçimler, iktidarın değişmesi talebi kadınların sokaklara akmasının nedeni. Ve tabii kadın cinayetleri, kadına ve çocuklara yönelik cinsel taciz ve şiddet onları en çok öfkelendiren durumlar...
8 Mart yaklaşırken kadınlar, yaşadıkları savaş, ölüm, açlık, yoksulluk, cinsel şiddet dolu bu kapitalist sistemi yıkmak dünyayı değiştirmek, sosyalizmi kurmak için sokaklara mücadeleye çağırıyor. Çünkü her yanıyla çürüyen çöken bu sistemde kadın cinayetleri, kadına yönelik şiddet artarak sürüyor. Ülkemizde de kadın cinayetleri giderek artıyor.
Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu tarafından hazırlanan rapora göre Şubat ayında 22 kadın cinayeti işlendi, 12 kadın ise şüpheli bir şekilde ölü bulundu. Ölen 15 kadının neden öldürüldüğü bahanesi tespit edilemezkem, 2’si ekonomik, 5’i boşanmak istemesi, barışma isteğini reddetmesi, arkadaşlık isteğini reddetmesi gibi kendi hayatına dair karar almak istediği için öldürüldü. Kadınların pek çoğu eşi, erkek arkadaşı, babası, erkek kardeşleri gibi yakını ya da tanıdığı erkekler tarafından öldürülüyor, şiddet görüyor. Kadınların kim tarafından, neden öldürüldüğü ise bazen tespit edilemiyor. Kadınları öldüren, tecavüz eden, şiddet uygulayan erkekler ise cezalandırılmak bir yana "iyi hal", "pişmanlık", "tahrik" gibi gerekçelerle cezai indirimlerle ödüllendiriliyor.
Şubat ayının kadın cinayetlerinde Ankara 4, Kocaeli 3, Hatay 3, Adana 1, Düzce 1, Afyon1, Aydın 1, Balıkesir 1, Diyarbakır 1, Eskişehir 1, İstanbul 1, İzmir 1, Kayseri 1, Manisa 1, Sinop 1 kadın cinayetinin yaşandığı şehirler oldu.
21 Kadının Katili Eşleri, Aile Bireyleri
Şubat ayında öldürülen 21 kadından 8’i evli olduğu erkek, 5’i bir tanıdık, 3’ü birlikte oldukları erkek, 3’ü oğlu, 1’i babası, 1’i de eskiden birlikte olduğu erkek tarafından öldürülürken 1 kadının ise kim tarafından öldürüldüğü tespit edilemedi.
En Çok Ateşli Silahlarla Öldürüldüler
Kadınların 10’u ateşli silahlarla, 9’u kesici aletle, 2’si darp edilerek, 1’i boğularak geçilerek öldürüldü. Kadınların 13’ü evinde, 3’ü sokak ortasında, 1’i otelde, 1’i arazide, 1’i ıssız bir yerde öldürülmüştür. 3 kadının nerede öldürüldüğü tespit edilememiştir.
Kadınlar Kayıtsız Çalıştırılıyor
Kadınların çalışma durumlarını tespit etmek ise oldukça zor. Bu ay açıklanan Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) verilerine göre 2018’de Türkiye'de bulunan 65 yaş üstü erkeklerin aldığı emekli maaşlarının kadınların aldığından ortalama 29.7 daha fazla olduğu belirtildi.
İşsizlik ve Ekonomik Sıkıntı Ayrı Bir Şiddet Yine bu ay TÜİK’in açıkladığı verilere göre, ‘ev işleriyle meşgul’ kadınların sayısı bir önceki yıla göre 553 bin daha arttı. Böylece TÜİK’e göre işgücü dahi sayılmayan kadınların sayısı Kasım 2019'da 11 milyon 741 bine yükseldi. TÜİK’in verileri bu şekilde açıklaması, kadın işsizliğinin gerçek boyutunun üzerini örtmeye çalışmaktır. Biz biliyoruz ki, çalışma hayatına alınmayan ya da istihdamdan uzaklaştırılan kadınlar toplumda oluşan toplumsal cinsiyet temelli ayrımcılık, şiddet ve kadın cinayetleri tehlikelerine karşı daha korunmasız hale gelmektedir. Ulaşılabilen veriye göre Şubat ayında öldürülen kadınların 4’ü bir işyerinde çalışıyor, 18’i ise çalışmıyor.
6284 Sayılı Yasa da Çözüm Olmuyor
Şubat ayında öldürülen kadınların 17’sinin şiddet gördüğü erkeğe karşı koruma kararının olup olmadığı bilinmezken; 5 kadının ise herhangi bir uzaklaştırma veya koruma kararı bulunmamaktadır. Şiddet uygulayanlara uzaklaştırma, yakın koruma gibi birçok tedbiri düzenleyen; kadınları maddi olarak güçlendirmekten kimlik değiştirmeye birçok hak tanıyan ve kadın örgütlerinin yıllarca süren mücadelesi sonucu yürürlüğe giren 6284 sayılı yasa ise etkin uygulanmıyor ve uygulanmayan yasa ise kadınları korumaya yetmiyor.
İstanbul’da yaşayan 40 yaşındaki Seda Kurt, birlikte olduğu erkek Ercan A. tarafından iki çocuğunun gözü önünde kesici alet ile 2019 yılında öldürülmüştü. Daha öncesinde denetimli serbestlik yasası ile serbest bırakılmış ve farklı suçlardan kaydı bulunan Ercan A. hala yakalanamadı.
5 Ocak’tan beri kayıp olan 21 yaşındaki Gülistan Doku ile ilgili hala bir gelişme yaşanmadı. Etkin bir soruşturma yapılması için kadınlar #GülistanDokuNerede diye sormaya devam ediyor.
Karaman'da toprağa gömülü vaziyette bulunan kemik parçalarının, 11 yıl önce kaybolan 28 yaşındaki Gülnaz Soydoğan'a ait olabileceği düşünülüyor.
İstanbul'da Meltem Ç. bir tartışma sonrasında birlikte olduğu erkek tarafından bacağından ateşli silah ile vuruldu. Fail ambulans gelene kadar bekledi, sonra olay yerinden kaçtı.
İzmir'de yaşayan S.B. işe giderken, ayrıldığı erkek A.B. tarafından ateşli silahla sokak ortasında vuruldu, A.B. kaçtı. Vurulan S.B. yaşam mücadelesi veriyor.
6284 etkin kullanılmadığı için Gaziantep'te yaşayan 21 yaşındaki Dilek Y., bir süredir şiddet gördüğü ve ayrılmak istediği Behzat Y. tarafından ateşli silahla saldırıya uğradı. 21 gün yoğun bakımda kalan Dilek, gözüne isabet eden saçmalar yüzünden bir gözünü kaybetti.
Kadın Düşmanı Politikalar Devam Ediyor
Yıldız Teknik Üniversitesi profesörü Bedri Gencer, Elazığ depremin gerekçesinin çocuk yaşta evlendirmenin yasaklanması olduğunu açıkladı ve “Allah’ın helal kıldığı yaşta evliliği tecavüz sayarak, mutlu yuvaları bozarak, gayretullaha dokunmayalım. Az kaldı” dedi. İlgili kişi hakkında üniversite tarafından inceleme başlatıldı. Ancak ders vermeye devam eden Gencer’in dersi Yıldız Teknik Üniversitesi öğrencileri tarafından protesto edildi ve dersi terk edildi. Tepkiler neticesinde Gencer dersten alındı.
CHP Ankara Kongresinde delege olan Tevfik Koçak, “siyasetin işine, kadının işvesine aldanılmaz” deyince üyeler tarafından büyük tepki ile karşılaştı ve bunun üzerine kadınlardan özür diledi.
Diyanet İşleri Başkanlığı'nın sözde kadına şiddetle mücadele kapsamında kurduğu aile ve dini rehberlik bürolarına başvuran kadınlara kabul edilmesi mümkün olmayan, kadın düşmanı ve cinsiyetçi tavsiyelerde bulunduğu ortaya çıktı.
Araştırmaya göre görevli kişi şiddet nedeniyle boşanmak isteyen bir kadına “Dayanılmaz hale geldiyse büyüklerinizle istişare edin. Biz diyoruz ki aile büyükleriyle sıkıntıyı aşmaya çalışın” diyor.
Şiddete maruz kalındığında ise polisi aramak yerine “Uygun dille sebebini sorun. Çok büyük bir sorun değil bu, konuşarak çözebilirsiniz.” önerisinde bulunuyor.
"Şiddet gördüğümde ne yapmam gerekir" diye soran kadına ise “Vurursa tepki vermeyin, oradan uzaklaşın. Odanıza çekilin. ‘Nasıl istiyorsan öyle yapayım’ diye olayı örtmeye çalışın, ama uygun zamanda açın. Suçlayıcı dille konuşmayın" diyor.
"Peki, polisi aramak gerekir mi?" diye sorulduğunda ise telefondaki kişi “Yok, bu tür şeyleri çözersiniz inşallah. Allah’a emanet olun…” diyor.
Adalet Bakanlığı’nın ikinci yargı paketi çalışmasına göre “arabuluculuk” uygulaması aile uyuşmazlıkları davalarında da uygulanacak. Çünkü arabuluculuk yargıda iş yükünü hafifletiyormuş! TÜİK’in bu ay açıkladığı rapora göre son 1 sene içinde evlilik oranı azalırken, boşanma oranları arttı. Geçen sene öldürülen 474 kadından 114’ü boşanmak veya ayrılmak gibi kendi hayatlarına dair karar almak isterken öldürüldü.
Kadın Cinayetleri Devam Ediyor
Geçtiğimiz ocak ayında evinde ölü bulunan Hatice Çetinbaş'ın ölümüyle ilgili hazırlanan rapora göre ölmeden önce darp edildiği ve öldürüldüğü ortaya çıktı.
Sinop'ta 1 ay önce kaybolan Sevil Arslan, ateşli silahla öldürülmüş bir şekilde toprağa gömülü olarak bulundu.
Şanlıurfa'da yaşayan Zeliha Armağan, imam nikahı ile evlenerek kendisine kuma yapmak isteyen O.Ç. tarafından kaçırıldı ve kuma olmayı reddettiği için uçurumdan atıldı. Zeliha'nın ölmediğini fark eden O.Ç., kadının başını taşla ezerek öldürdü.
İstanbul Büyükçekmece sahilinde henüz kimliği belirlenemeyen bir kadın cesedi bulundu. Şüpheli bir şekilde ölü bulunan kadının vücudunda darp izlerine rastlandı.
Ankara’da yaşayan 17 yaşındaki Şeyma Yıldız “erkek arkadaşı olduğu” bahanesiyle babası tarafından ateşli silahla öldürüldü ve yol kenarına atıldı.
Aydın'da yaşayan Nurhan Erkan, borç para vermeyi reddettiği bahane edilerek iş arkadaşı Okan D. tarafından evinde kesici aletle öldürüldü.
İzmir'de yaşayan 35 yaşındaki 2 çocuk annesi ve hamile Manar Alahmed kesici alet ile ve 5 yaşındaki oğlu plastik kelepçe ile 2 boğularak yaşındaki kızının gözleri önünde komşuları tarafından öldürüldü.
Afyon'da yaşayan 40 yaşındaki Duriye Sağlam, birlikte olduğu erkek Ahmet C. tarafından önce kesici aletle öldürüldü, sonra da cesedi yakarak ortadan kaldırmaya çalıştı ve bir yol kenarına attı.
Kadınlar Her Yerde Şiddete Uğruyor
Stajyer bir avukata cinsel tacizde bulunan Avukat Muhittin Köylüoğlu tutuklandı. Yanında çalışan diğer kadınlara da cinsel saldırıda bulunduğu ortaya çıktı.
İstanbul'da geçen yıl avukat B.Ö. adliyede S.M.S. isimli katip tarafından tacize uğradı. İlk ifadesinde pişman olduğunu söyleyen fail tutuklandı. Fail hakkında "Özel hayatın gizliliğini ihlal ve sarkıntılık yapmak suretiyle cinsel saldırı suçundan" 15 yıla kadar hapis cezası istendi.
Antalya'da yaşayan E.O., H.Ş., F.U. ve H.Z.G'ye "cin çıkarıyorum" deyip cinsel saldırıda bulunan Tali Yüksel Yeşilot, 56 yıl hapis cezası aldı. Aynı zamanda dolandırıcılık da yapan failin cezası 75 yıla çıkarıldı.
Gaziantep'te yaşayan 23 yaşındaki N.P. 14 yaşındayken Mustafa P. ile zorla evlendirildi. Evli olduğu erkeğin kızını taciz ettiğini görünce boşanmaya karar verdi. Çocuklarını görme bahanesiyle eve gelen Mustafa P. çocuklarının gözleri önünde N.P.'ye fiziksel şiddet ve cinsel saldırıda bulundu. Raporlara rağmen sadece uzaklaştırma kararı verildi, fail tutuksuz yargılanıyor.
Mersin'de yaşayan yaşları 28 ile 34 arasında değişen 3 kız kardeş, babaları S.D. tarafından cinsel istismara maruz kaldıkları için şikayetçi oldu. S.D. serbest bırakıldı.
Çocuk Bir Çok Yerde İstismara Maruz Kalıyor
İstanbul Esenyurt’ta çocuklar eğitim gördüğü okulda çalışan bir memur tarafından cinsel tacize maruz kaldı. Soruşturma açılan memur tutuklandı. İstismar olayının ilk olmadığı öğrenilen okula haber yapmak için giden Kanal D Muhabiri Şevval Şirin gözaltına alındı.
k İstanbul Bağcılar'da kaçak bir Kuran kursunda görev yapan 16 yaşındaki R.U.'nun kurs sorumlusu Lut Ö. tarafından cinsel istismara uğradığı ortaya çıktı.
İstanbul'dak yaşayan 11 yaşındaki B.D.K. metrobüste yolculuk yaparken tacize uğradı.
İzmir'de yaşayan 15 yaşındaki bir lise öğrencisi, öğretmeni tarafından cinsel istismara maruz kaldığı ortaya çıktı.
Ankara'da 11 yaşındaki bir çocuğun Kuran kursu hocası tarafından cinsel istismara maruz kaldığı ve yurt müdürünün "kurban keserek" bu olayın üstünü kapattığı ortaya çıktı.
Samsun'da yaşayan 4 öğrenci, A.G. tarafından istismara uğradı. A.G. gözaltına alındı, soruşturma sürüyor.
İzmir'de yaşayan 10 yaşındaki çocuk ekmek almaya gittiği dükkanda çalışan 50 yaşındaki Mehmet Genç tarafından tacize uğradı. Fail tutuklandı.
Kadın Cinayeti Davaları İndirim, Erteleme Ve Cezasızlık
Kadınlar çoğunlukla yakınları olan, tanıdıkları erkekler tarafımdan öldürülüyor, şiddet görüyor. Kadınlara ve çocuklara yönelik tecavüz ve her türlü şiddet giderek Bu yaşananlar ise ne cehaletle, ne tahrikle, ne hastalıkla ne de başka bir nedenle açıklanamaz. Çünkü tüm bunlar kadına ve çocuğa yönelik politikaların bir sonucu. Sadece Şubat ayında görülecek 11 kadın cinayeti davası var.
Eskişehir’de eskiden evli olduğu erkek tarafından öldürülen ve öldürülmeden önce aynı kişiyi ölümle tehdit ettiği için 23 kez şikayet etmesine rağmen hiç bir sonuç alamayan Ayşe Tuğba Arslan’ın davasındaydık. Duruşmayı takip etmek isteyen kadınların önce önüne bariyer konuldu daha sonra da savcı talimatıyla Eskişehir Adliyesi’nin kapıları kilitlendi. Tepkiler sonrasında kapı tekrar açıldı. Cinayeti işleyen erkek, çoğu kadın cinayeti davasında duymaya alışık olduğumuz gibi cezayı düşürmeye yönelik bahaneler sıraladı. Duruşma 17 Nisan’a ertelendi.
Ankara’da öğrencisi tarafından öldürülen Ceren Damar karar duruşması görüldü. Mahkeme boyunca katilin avukatı Vahit Bıçak davayı alakasız savunmalarla çarpıtmaya yönelik çalışmalarına devam etti, Ceren Damar’ın 15 Temmuz’u savunduğunu iddia etti. Sonuçlanan davada hiçbir indirim uygulanmadı ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi. Kamuoyundan gelen tepkilere cevap veren avukat Vahit Bıçak kadın cinayetlerini meşrulaştırmaya çalışarak “durduk yere hiçbir zaman cinayet işlenmez; vicdanım çok rahat” dedi. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun ifadesine göre Ceren Damar davasında sözleri büyük tepki çeken avukat Vahit Bıçak’ın Polis Akademisi ile ilişiği kesiliyor. Ankara Barosu da Vahit Bıçak hakkında disiplin soruşturması kararı aldı.
Isparta’da ayrılmak istediği erkek, Güleda Cankel'i, arkadaşlarıyla görüşmesin ya da üniversiteye gitmesin diye kısıtlamaya çalıştı. Güleda sessiz kalmadı. Eskiden birlikte olduğu erkek tarafından bıçaklanarak öldürülen 19 yaşındaki Güleda Cankel’in davası gerçekleşti. Savcı tasarlayarak öldürmekten indirimsiz ceza verilmesini istedi.
İzmir’de Habibe Çevik’in boşandığı erkek tarafından öldürülen Habibe ve kardeşi Fatma Akta’nın davasında savcı mütalaasında kasten öldürme suçundan iki kez müebbet hapis cezası istedi.
Eskişehir’de boşanmak istediği erkek tarafından yaralanan Öznur Sazlar’ın davasında beklenen adli tıp raporu geldi. 16 bıçak yarasının 2’sinin öldürücü nitelikte olduğunu belirten rapor üzerine davanın Asliye Ceza Mahkemesi’nden Ağır Ceza Mahkemesi’ne taşınmasına karar verildi.
Ankara’da birlikte olduğu erkek tarafından öldürülen Füsun Akırmak davasında ilk celsede karar çıktı. Sanığa kasten öldürme suçundan indirimsiz müebbet hapis cezası verildi.
Antalya’da eskiden birlikte olduğu erkeğin tehdit hakaretleri ve son olarak evinin kapısına dayanması üzerine pencereden atlayarak yaşamını yitiren Zehra Demir davasında “intihara sürükleyerek kasten ölümüne neden olmak” suçlamasıyla yargılanan sanık beraat etti.
İstanbul'da yaşayan 57 yaşındaki İkram Doğan 2018 yılında evli olduğu erkek Adil Doğan tarafından kafasına satır ile vurularak öldürülmüş, sonrasında bazı vücut uzuvları kesilmişti. Bu ay görülen karar duruşmasında mahkeme heyeti haksız tahrik indirimi uygulayarak faile 24 yıl hapis cezası verdi. Kadın üye hakim ise karara muhalefet şerhi koydu.
İstanbul'da 2018 yılında 30 yaşındaki Sevde Gürler, evli olduğu erkek Bahadır Gürler tarafından kendisini aldattığı bahane edilerek balkondan atılarak öldürülmüştü. Mahkeme psikolojisinin bozuk olduğu bahanesiyle failin tedavisi bittiğinde serbest bırakılmasına karar verdi.
Geçtiğimiz sene boşanma aşamasındaki erkek tarafından öldürülen Döndü Şengül'ün davasında fail Şükrü Şengül'e “eşe karşı kasten öldürme” suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilmesine rağmen, iyi hal indirimi uygulandı.
Geçtiğimiz sene boşanma aşamasındaki erkek tarafından zincirle boğularak öldürülen 45 yaşındaki Zeynep Öztürk'ün davasında fail ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasıyla yargılanıyordu. Mahkeme heyeti fail Ercan Öztürk'e sadece 20 yıl hapis cezası verdi.
Meksika Kadın Cinayetlerinde En Yüksek Rakama Sahip
Kadın cinayetleri ve kadına yönelik şiddet konusunda Meksika da en yüksek rakamlara sahip ülkelerden.
Rapora göre son 14 ayda Meksika’da 3 bin 960 kadın erkekler tarafından öldürüldü. Bu yüzden de Meksika, Latin ülkeleri arasında en yüksek kadın cinayeti rakamlarına sahip olan ülke oldu. Son olarak Meksika'da 25 yaşındaki Ingrid Escamilla, birlikte olduğu erkek Eric Francisco Robledo tarafından öldürüldü. Katil delilleri yok etmek için Ingrid'in derisini yüzüp, parçalara ayırdı. Failin eskiden evli olduğu kadının da kendisi hakkında 2 kez suç duyurusunda bulunduğu ortaya çıktı.
Cinayetin Meşrulaştırılmasına Karşı Yürüdüler
Cinayetin duyulmasının ardından Meksikalı kadınlar, kadın cinayetlerini meşrulaştırmaya çalışırcasına “Aşk tanrısının suçu” başlığıyla sunan La Prensa gazetesinin bürosuna yürüdü, kadınlar anayasa mahkemesini ateşe verdi. Öldürülen Maria'nın annesi de kadın cinayetlerine karşı tüm kadınların öfkesini: ‘Kızı öldürülen anneyim ben. Her yeri yakıp yıkmaya hakkım var’ diyerek dile getirdi.
Meksika'da bunlar yaşanırken Hacca giden bir trans kadın Suudi polisi tarafından “kadın kıyafetleri giydiği” bahanesiyle gözaltına alındı.
13 yaşındaki bir çocuğu istismar eden Roman Polanski, Cesar Ödül Töreni’nde ödül alınca, kadınlar tarafından protesto edildi. Oyuncu Adel Haenel, kararı sloganlarla protesto ederek salonu terk etti.
Bazı ülkelerde kadınlarla ilgili gelişmelere baktığımızda ise olumlu gelişmeler de görülüyor.
NASA’da görevli Christina Koch, 328 gün Uluslararası Uzay İstasyonunda görev yaparak tek seferde uzayda en fazla kalan kadın astronot unvanını kazandı.
İskoçya Parlamentosu kadınların hijyenik pede ücretsiz erişim hakkını onayladı, bu uygulama dünyada bir ilk olma özelliği taşıyor.
Suudi Arabistan, kadınların stadyumlara girmesine 2 sene önce izin vermeye başlamıştı. Şimdi de kadınların spora katılımını sağlamak için kadın futbol ligi kurulacağını duyurdu.