Mücadele Birliği

Balıkesir’in Ayvalık ilçesi kırsal Karaayıt Mahallesi‘ndeki Bilfer demir ve bakır madeninin istinat duvarı çökmesi sonucu maden atıklarının içme suyuna karıştığı ifade edildi.

Balıkesir Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü ekipleri, iddialar üzerine olay yerinde tespit yaparak, numune aldı. Çevre örgütleri de bölgede inceleme yaparak konuya ilişkin bilgileri aktaracaklarını belirtti.

Balıkesir’in Ayvalık ilçesi kırsal Karaayıt Mahallesi‘ndeki demir ve bakır madeninin istinat duvarı çökmesi sonucu maden atıklarının içme suyuna karıştığı belirtildi.

Yoğun yağışlar sonucunda maden işletmesinin istinat duvarı kenarında su birikintisi meydana geldi. Maden ocağında ekskavatör tarafından yapılan çalışma sırasında da üç blok halindeki istinat duvarı devrildi. İstinat duvarının devrilmesi sonucu tesis yanından geçen derede akıntı meydana geldiği belirtildi.

"Atık Deşarjı Dökülmesi Olmadığı Tespit Edilmiş"

İçme suyuna kirli atık karıştığı yönündeki iddiaların ardından Balıkesir Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü ekiplerince maden alanında inceleme yapıldı. İnceleme sonrasında ise “Proses sonucu oluşan atıkların yığılımı, depolamasının yapıldığı, alandan dereye doğru herhangi bir kayma, atık deşarjı gözlemlenmediği, depolama alanının dere ile arasında bulunan beton bariyerlerin 3 tanesinin devrilmesi ve daha sonra düzeltilmesi sonucu boşluk bulunduğu ancak herhangi bir atık deşarjı dökülmesi olmadığı tespit edilmiş” denildi.

İstinat duvarından çamurlu yağmur suyunun geldiği belirtilen inceleme sonucunda, numune alınarak laboratuvara gönderildiği belirtildi.

"Ağır Metaller Dere Suyuna Karıştı"

Ayvalık Ekoloji Birliği tarafından yapılan açıklamada ise Madra Barajı, dere ve civar sularında ağır metal ve kirlilik tahlilleri yapılarak sonuçların kamuoyu ile paylaşılması istendi. Bir yıl içinde ikinci facianın yaşandığı vurgulanan açıklamada "Atıklar Madra Barajı’nı besleyen dereye doldu. Felaketin boyutları incelendi. Madra Barajı, dere ve civar sularda ağır metal ve kirlilik tahlilleri yapılarak sonuçlar kamuoyu ile paylaşılsın. Dere suyu ile birlikte atık yığını içindeki ağır metaller dere suyuna karıştı. Söz konusu dere bölgenin sulama suyunu sağlayan ve aynı zamanda Ayvalık için ileride içme suyu sağlanması da hedeflenen Madra Barajı’nı besliyor” denildi.

"Hiçbir Denetim Yok Dere Atıklarla Doldu"

Ayvalık Tabiat Platformu sözcüsü Nebahat Dinler ise maden şirketinin Karaayıt köyü ve çevreye verdiği zararlara dikkat çekti. Ayvalık Karaayıt köyünde faaliyet gösteren madencilik tesisinin 2010 yılından beri yöre halkını mağdur ettiğini belirten Dinler "Burada yığılan pasalar vahşi depolama yöntemi diyebileceğimiz şekilde yığılmış. Hiçbir şekilde denetim yok, etrafında bir drenaj kanalı yok. Zaten her yağmurda süzülen sular alttan geçen dereye akmakta. Bu dere, Madra Barajı’nı besleyen derenin bir kolu. Her yağmurda buradan akan sular Madra Barajı’na ulaşıyor. Köylüler bunu defalarca dile getirdiler. 2021 yılı Ocak ayında büyük bir çökme oldu. Dere atıklarla doldu ve büyük bir kirlilik yarattı" diyerek denetimsizlik ve çevre kirliliğini aktardı.

"Madra Barajı Dibinde Ocak Faaliyeti Mümkün Değil"

Maden ocağında faaliyet başladığından bu yana şirketin kendince bir sözde çözüm ürettiğini ifade eden Dinler "Bu atıkların kenarına beton bloklar yerleştirdi ama bu beton blokların bir işe yaramadığı, alttan suların süzüldüğü, dün yaşanan olayda da beton blokların yıkıldığı yine derenin pasalarla dolduğu video kayıtları ve fotoğraflarla belgelenmiş durumda. Bu maden firması Bilfer aşağıdaki Madra Barajı’nın dibinde, 1950’lerden gelen ruhsatı ile maden ocağı faaliyeti yürütüyor. Buradan çıkan cevheri zenginleştirme tesisinde işliyor. Yani bir değil iki sorun var. Günümüzde ÇED yönetmeliğine göre Madra Barajı dibinde bir ocak faaliyeti mümkün değil. Ama Enerji Bakanlığı’na başvurulduğunda bunun müktesep hak olduğu ifade ediliyor" dedi.

"Karaayıt Ve Beş Köyün Sularında Yüksek Seviyede Arsenik Tespit Edilmiş"

Madenin çalışmasının aynı zamanda yer altı sularını da kirletmekte olduğuna dikkat çeken Dinler, "Hem Karaayıt köyü hem de çevresindeki beş köyün sularında arsenik oranı yüksek seviyede tespit edilmiş. Bunun üzerine BASKİ köylerde arıtmalı çeşme yapmak durumunda kalmıştır. Ama köylü bu çeşmelerden ne kadar su kullanmaktadır. Evlerinde akan suyun arsenik miktarı nedir bu belirsiz. Biz geçen yıldan beri maden firmasının yeni bir atık sahası açmak için yaptığı başvuruya da Ayvalık Belediyesi ve Ayvalık Tabiat Dermneği olarak dava açmış bulunuyoruz. Şirketin Karaayıt köylüsüne verdiği zarar bitmek bilmiyor” dedi.

Tesisin İşletme Müdürü Veli Güzel ise yaptığı açıklamada atık deşarjlarının olmasının mümkün olmadığını iddia ederek, numune sonuçlarını kamuoyuyla paylaşacaklarını belirtti.

Güzel, açıklamasında Madra Barajının şu anda sulama amaçlı kullanılmakta olduğunu, suyun PH değerini 12 civarına çıkarmak için kireç harcadıklarını belirterek "Bu kireçli suyu salmak da bizim işimize gelmez. Devir daim yapıyoruz. Sürekli baraja su saldığımız yönünde aynı iddia var ama ispat edemediler. Devlet kurumları sürekli olarak gerekli numuneleri alıp, analiz yapılıyor. Hepsi incelenebilir. Sosyal medyada sürekli aleyhimize bir çalışma yapılıyor" iddiasında bulundu.

Dün aşırı yağışlar nedeniyle su birikintisi oluşturduğunu ifade eden Güzel "Bizim ekskavatör operatörü de suyun önünü açmak isterken 3 tane 2,80 metre boyundaki 8 ton ağırlığındaki bariyeri dereye yuvarladı. Bu da İl Çevre Müdürlüğü ve jandarma tutanaklarında mevcuttur. Herhangi bir kaçak olmadığı, dereye deşarj olmadığını da tespit ettiler. Dereden de yine numune aldılar. Sonuçlar da 15 güne kadar çıkar. Görüntülerdeki su da yağışlar nedeniyle her yerden akan yağmur suyu. Biz demiri 300 mikron boyutuna getiriyoruz. Ocakta delme, patlatma ve kırma işleminin ardından, manyetik separatörle ayrıştırma yapıyoruz. Çevreye deşarjımız olması mümkün değil. Şimdiye kadar barajı kirletmedik, şimdiden sonra da kirletmeyiz. Bunu defalarca ispat ettik, yine numune sonuçlarını kamuoyu ile paylaşacağız" diyerek madenin baraj suyuna zarar vermediğini iddia etti.

"Alan Çevre Felaketlerine Açık Bir Şekilde Kullanılıyor"

TEMA Ayvalık sorumlusu Haluk Aysu ise konuya ilişkin açıklamasında "Ayvalık havzasındaki Karaayıt köyü çevresinde bulunan maden tesisinin pasa alanında, atığı yani pasayı tutan istinat duvarlarında bir çökme yaşandığını öğrendik. Olay yerine gittiğimizde iş makineleri istinat duvarının bir kısmını yerleştirmişti. Fakat kırıklı, döküklü bir vaziyetteydi ve akan büyük kütleyi ve hemen yanında Madra Barajı'na ulaşan dere üzerine akışını ve akıntıları tespit ettik. Bunun üzerine belediyenin ekipleriyle birlikte çekim için bir etüt yaptık. Asıl dramatik durumun istinat duvarının yıkılması ile meydana gelen sızıntı değil, esasında istinat duvarının bile olmadığı Madra Barajı'na daha da yakın olan pasa alanında olduğunu gözlemledik. Bunun videolarla tespiti de elimizde. Çevreyi etkileyen oradaki köylünün merasını, sudaki balığı, çevredeki dereyi faunayı etkileyen bu büyük yıkımın durdurulması için harekete geçtik ve tespitlerimizi yaptık. Zaten belediyemiz bu firma ile mahkemelik durumda. Aynı yerde yaşanan ikinci felaketi gözlemlemiş olduk. Bu yılın ocak ayı sonunda orada yine büyük bir yıkım olmuştu ve pasaların doğrudan bölgeyi besleyen Madra Barajı'na akan suları tamamen kirlettiğine şahit olmuştuk. Dün de numuneler alındı fakat burada alınmış numunelerden ne çıktığı önemli değil, bu firmanın kendi pasa yığıntı alanını kontrollü bir şekilde yapmadığı ve bunu çok tedbirsiz şekilde, tehlikelere, çevre felaketlerine açık bir şekilde kullandığını gözlemledik. Burada artık yetkililere görev düşüyor. Sağlık Bakanlığı var, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve Sanayi Bakanlığı bu konunun yetkilisi. Biz yetkililerden destek bekliyoruz” dedi.