Kale Kayış işçilerini ziyarete gittiğimizde, Petrol İş Sendikası’nın avukatı ile karşılaşıyoruz ve ondan işçilerle ve süreçli ilgili bilgi istiyoruz. Her kesim gibi, avukatlar da gelinen noktadan çok şikayetçi:
“Eskiden çalışma Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı İşkur’un ilçelerdeki birimlerine müracaat ederdik. ‘Benim mesaimi ödemiyor, bordroma yansıtmıyor ya da kayıt dışı çalıştırıyor, iş güvenliğine uygun ekipman bulunmuyor’ diyebilirdin. 1 Ocak 2018’de çıkan yeni yasayla artık işçi-işveren anlaşmazlığında bakanlığın şikayet mercii kalmadı. Bunun yerine Alo 170 aranarak ses kaydı bırakılıyor artık. Devlet sana diyor ki, ‘hiç bu prosedürlere girme, git arabuluculukla işini hallet’ diyor. Sıkıntı şu: işçi-işveren ilişkisinde devletin işçiyi koruma misyonu kalmadı. Sosyal devlet kalmadı. Biz bunu iki senedir yaşıyoruz, bir devir sonra daha yoğun hissedilecek. Bütün dünyada böyle. Fransa’da işe iade davaları kalkmış. Emperyalizm doymuyor, doymadıkça daha da eziyor işçileri.
Avukatlık mesleğime bakıyorum, biz ne patronuz ne işçiyiz. Ne oluyorsun, işçiye dost oluyorsun. İşverenin avukatı olursan da onun silahşörü oluyorsun. Tarafını seçiyorsun yani. Örneğin 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 40. Maddesinde fiili hizmet zammı hakkı verilmiş. Belli ağır sanayi kollarında prim gün sayının bile +60 ya da +120 ek prim göstergeleri var. Bakanlık bunun tespitini yapsa otomatikman senin senen 420 gözükecek mesela. Ama yapmıyorlar, şikayet edecek alanınız yok. Kapısını çalacak kimse yok. Mahkemeler olmasa biz devletin yüzünü görmeyeceğiz. Arabuluculuk işte onu getirdi.
Babamlar anlatırdı, bir yere bir insan girdiği zaman adam emekli olduğunda 20 sene sonra gider ev alırmış. 90’lı yılların sonunda emekli olduğunda gider en güzel arabayı alırmış. Şimdi emekli olduğunda emekli parasıyla sadece borcunu ödeyebiliyor, o da belli bir kısmını. Eski dönemlerde asgari ücret 1000 lirayken asgari ücret soğan 1 liraysa şimdi soğan 10 lirayken asgari ücretin 10 bin lira olması lazım. Bunun hesabı çok basit. Refah seviyesini buradan ölçeceksin. Refah seviyesi düştü ülkede.”