Anti-faşist Donetsk Halk Cumhuriyeti (DHC) başkanı Aleksandr Zaharçenko, 31 Ağustos’ta Donetsk'in başkentinde Separ restoranında bombalı suikast sonucu hayatını kaybetti.

Zaharçenko'nun koruması Vyaçeslav Dotsenko da öldürüldü. Patlamada içlerinde Maliye Bakanı Aleksandır Timofeyev'in de olduğu 4 kişi ciddi şekilde olmak üzere 12 kişi yaralandı. Gençlik aktivisti Natalia Volkova'nın vücudunun %60'ı üçüncü derecede yandı. (Donetsk Haber Ajansı, 1 Eylül)

Donetsk'te politik sürgünde olan Ukraynalı komünist işçi Denis Levin, Workers World'e restorana genellikle ailelerin ve çocukların geldiğini söyledi.

Bombalamanın planlamasına katıldıkları ya da ilgileri olduğu şüphesiyle on iki kişi gözaltına alındı. DHC yetkililerine göre bu terörist eylem, ABD ve NATO askeri ve istihbarat servisleri tarafından operasyonlar için eğitilen Ukrayna Güvenlik Servisi(SBU) tarafından gerçekleştirildi. (Sputnik Haberleri, 31 Ağustos)

Bir maden işçisinin oğlu olan esnaf Zaharçenko, 2014 yılının başlarında Ukrayna'nın başkenti Kiev'de gerçekleşen bir sağ kanat darbesinden sonra doğu Ukrayna'da bulunan Donbass bölgesindeki anti-faşist başkaldırı ve askeri eylemlere katıldı. Darbe, bölgedeki yerel oligarşi ve Neo-Nazilerle aktif işbirliği içinde olan ABD tarafından bütünüyle desteklenmişti.

2014 Nisanı’nda ABD-NATO destekli Ukrayna rejimi Donbass halkına karşı kanlı bir savaş başlattılar. Savaş şimdiye kadar, Birleşmiş Milletler'e göre, 10 bin insanın hayatına mal oldu. Aynı yılın Mayıs ayında yapılan halk referandumu ile Donetsk ve Lugansk bağımsız bir halk cumhuriyeti olarak kuruldu.

Zaharçenko, Ağustos 2014'te DHC'nin başbakanı oldu. Güçlü politik bağları olmadan saygı duyulan askeri bir savaşçı olarak, Donbass başkaldırısına önderlik eden ama bağımsız cumhuriyet kurulmasına karşı çıkan sol-kanat ile daha tutucu, Rusya Federasyonu hükümeti tarafından desteklenen kapitalizm yanlısı güçler arasında uzlaştırıcı birisi olarak görünüyordu.

Donbass, Batının ablukası sonucu yiyecek, ilaç, araç-gereçler ve diğer temel ihtiyaçlar için o zaman da şimdi de komşusu Rusya'nın desteğine şiddetle ihtiyaç duyuyor.

Zaharçenko, 2015 yılının başlarında Almanya, Fransa, Rusya ve Ukrayna’nın katılımıyla imzalanan, savaşı bitirmek ve meseleye barışçıl bir çözüm getirecek maddeler içeren Minsk anlaşmasına bağlılığıyla tanınıyordu. Fakat, Petro Poroşenko başkanlığındaki Batı destekli Kiev hükümeti bu anlaşmaya hiçbir zaman saygı göstermedi. Ukrayna tarafı, içlerinde Donetsk'in başkentinin dış bölgeleri de olmak üzere tartışmalı bölgelerdeki yerleşim alanlarını kuşatmaya devam ediyor.

Minsk uzlaşmasına dair yaygın hayal kırıklığına ve ablukadan kaynaklı güçlüklere rağmen Zaharçenko, Ukrayna rejimine karşı birleşik cephenin bir sembolü olarak kişisel popülerliğini korudu.

Zaharçenko, cumhuriyetin kuşatma altında olduğunu vurgulamak için genellikle askeri kıyafet giyiniyordu ve sık sık Ukrayna Silahlı Kuvvetleri ve Neo-Nazi sürülerine karşı ülkelerini koruyan askerlerin arasında cephede görülüyordu. Şubat 2015'te Ukrayna askeri saldırısını başarıyla püskürttükleri son çarpışmalardan birinde yaralanmıştı.

Kahramanlarından biri olan Fidel Castro'dan sonra sahaya inen bir model olarak sıklıkla dertlerini dinlemek için cumhuriyetin yerleşimcilerinin arasına gitti. Ukrayna işgali altındaki Ukraynalı ve Donbass bölgesi yerleşimcileri ile online video diyaloğu kurdu. Onun tarzı, savaşla yoğrulmuş başkentin günlük normal yaşama dönmesinde etkili oldu.

Zakarçenko suikastı, Rusya Federasyonu ve Suriye Arap Cumhuriyeti hükümetleri tarafından kınandı. (SANA, 1 Eylül) Rusya Federasyonu Başkanı Vladimir Putin Donetsk halkına kişisel başsağlığı dileklerini sundu. (TASS, 31 Ağustos)

2 Eylül'de onbinlerce insan son görevlerini yapmak için Zaharçenko’nun cenazesinin olduğu Donetsk Opera Evi'ne geldiler. 200 bin insan onun cenaze töreni boyunca caddeleri doldurdu. (Novorossia Haberleri, 2 Eylül).

NEDEN ŞİMDİ?

Donetsk'te SBU tarafından yapılan diğer suikastlar, özellikle dikkate değer olanlar, Zaharçenko'ya yakın popüler askeri komutanlar, Givi ve Motorola suikastları idi.

Daha önce de Zaharçenko'ya yönelik bomba yüklü araçla ve keskin nişancılarla suikast girişimleri olmuştu.

Fakat, Donetsk'in merkezinde bir sivil hedefte başbakana yönelik bir terör saldırısı şeklinde bir suikast tamamıyla başka bir düzeye işaret ediyor. Böyle bir eylem, Ukrayna rejimi gibi politik, ekonomik ve askeri olarak bağımlı olduğu ABD'nin üst seviye onayı olmadan gerçekleştirilemezdi.

Katliamdaki ABD rolünün altını çizercesine,  bir sonraki gün Ukrayna Başkanı Poroşenko, Obama yönetimi sırasında Ukrayna cuntasını iktidara taşımaya yardım eden iki siyasi partiden oluşan blokun bir parçası olan savaş suçlusu senatör John McCain'in cenaze töreninde NATO başkanı Jens Stoltenberg ile yan yana durdu. (Interfax-Ukrayna, 3 Eylül) McCain, 2014 darbesi öncesinde Kiev'de Ukraynalı faşist Oleh Tyanybok ile meşhur bir platformda yer almıştı.

O halde, şu soruyu sormak önemli: Neden Zaharçenko, şimdi ve bu şekilde suikasta uğradı?

Tabii ki, bu şekilde bir saldırı, Donbass yerleşimcileri arasında korku saçmak ve anti-faşist cumhuriyetin hükümetine güveni sarsmak anlamına geliyordu. Zaharçenko'nun cenaze törenine katılan kitlelerin gösterdiği gibi bu plan başarısız oldu.

Fakat saldırı aynı zamanda uluslararası bağlamda da değerlendirilmeli.

Zaharçenko suikastı Suriye Ordusu'nun Rusya, İran ve Hizbullah ittifakının desteğiyle İdlib bölgesini Suriye'de son zamanların en güçlü batı destekli kontra ordusundan almak için harekete geçtiği zamana denk geldi.(Bkz, Karin Leukefeld'in Junge Welt'de 30 Ağustos, workers org.'da 1 Eylül'de yayınlanan makalesi).

Sadece bir kaç gün önce Rusya askeri yetkilileri, ABD destekli güçlerin Suriye'ye yeni bir Batı müdahalesini haklı çıkarmaya dönük sıklıkla başvurulan yeni bir kimyasal silah saldırısı yalanını ortaya atacakları uyarısını yapmışlardı. Suriye'nin temsilcileri, böyle bir planın kanıtlarını Birleşmiş Milletlere sunmuşlardı.(FARS Haber Ajansı, 29 Ağustos)

Zaharçenko suikastı, Moskova ve onun müttefiklerine İdlib'teki planlı ABD provokasyonunu teşhir etmiş olmalarına karşılık yapılmış bir eylem olabilir mi?

Suriye'yi parçalamaya dönük uzun süreli savaş boyunca Ukrayna, Batı tarafından Şam'ın müttefiklerine karşı görünür bir tehdit olarak - Rusya'nın batı sınırında her an alevlenmeye hazır bir tehdit olarak- sık sık kullanıldı.

Bu, aynı zamanda ABD egemen sınıfının içinde gitgide derinleşen ve kendini Pentagon savaş makinesi ve CIA arasındaki, Demokrat Parti ve Cumhuriyetçi Parti liderlerinin kuruluşları tarafından savunulan Rusya’yla savaşa giden ya da Trump'ın tercih ettiği şekilde Çin ve İran'ı da içeren diğer hedeflere doğru yönelme şeklindeki politik anlayış farklılıklarında gösteren bir ortamda oldu.

Anti-emperyalist ve savaş karşıtı aktivistler Donetsk lideri suikastının sınırlı anlama sahip yerel bir olay olabileceğini göz ardı etmemeliler. Ama yoksul ve işçi insanlara ulaşmak, Rusya karşıtı cadı avına karşı çıkmak ve her yerde ABD müdahalesini durdurmak için harekete geçmek amacıyla çabaları iki katına çıkarmak için gerekli bir uyarı işareti olarak da görmeliler.

Bu bizim anti-faşist Zaharçenko'nun toprağa düşmesine karşı yapabileceğimiz en iyi şey olacaktır.

NOT:RedStar Over Donbass sayfasından alınarak çevrilmiştir