Linç çeteleri ve devlet şiddeti karşısında bile birçok Filistinli, İsrail'in yerleşimci-sömürge yönetiminin 'normale' dönmesini kabul edemez.

Filistin-İsrail'de ortaya çıkan kaos gerçek, acımasız ve dehşet vericidir. Savaş uçakları, roketler, polisler ve linç çeteleri son dört gündür gökyüzünü ve sokakları yuttu. İsrail ordusu ve Hamas militanları, ezici bir şekilde kuşatılmış Gazze Şeridi'nde ölümcül ateş alışverişinde bulunmaya, öldürmeye ve sayısız kişiyi yaralamaya devam ediyor. İsrail'in dört bir yanında, çoğu Yahudi haydutların yanında polisin eşlik ettiği silahlı gruplar, kasabalarda ve mahallelerde dolaşıyor, arabaları yok ediyor, evleri ve dükkanları işgal ediyor ve birçoğunun haklı olarak pogrom olarak tanımladığı gibi, kan döküyor.

Sınırsız devlet ve mafya şiddetine doğru bu gidiş yakın Filistin tarihinin en inanılmaz anlarından biri. Haftalardır, merkez üssünde Kudüs olan Filistinli topluluklar, Yeşil Hat'ın her iki tarafında orman yangını gibi yayılan kitlesel gösteriler düzenliyorlar. Şam Kapısı ve komşu Şeyh Cerrah mahallesindeki olayların ateşlediği protestolar, Gazze'deki Cabaliya mülteci kampından İsrail'in Nasıra kentine, Batı Şeria'nın Ramallah'ın merkezine doğru yayıldı. Ve şimdiye kadar, azalma belirtisi göstermiyorlar.

Güncel olaylar korkunç bir hal alsa da, geçtiğimiz haftalarda yaşanan bu seferberlikler göz ardı edilemez. Her kesimden Filistinli ortak kimliklerinin derinlemesine farkındayken, birçoğu uzun zamandır İsrail'in -bu bölünmelerin uygulanmasının ulusal liderler tarafından teşvik edildiği- halklarını şiddetli bir şekilde parçalamasından, birliğini onarılamayacak şekilde sakat bırakmasından korkuyordu. Filistinlilerin böylesine bir uyum içinde sokaklara çıkmış olması, ödedikleri ölçülemez bedele rağmen, İsrail’in sömürge politikasının hala başarılı olamadığını meydan okuyan bir hatırlatmadır. Bu azim, Filistinliler için bir teselli kaynağından daha fazlasıdır; radikal, kesin bir değişim yaratmak için bu anı yakalamaları için onları harekete geçirdi.

Bu tür gösteriler ilk defa gerçekleşmiyor: Naqab/Negev'deki Bedevi vatandaşlarını yerinden etmeye yönelik 2013 Kargaşa Planı, 2014 Gazze savaşı ve 2018 Büyük Dönüş Yürüyüşü, yalnızca son on yılda benzer ortak eylemler üretti. Oysa mevcut protestolara katılan veya yurtdışından gelen haberleri takip eden herhangi bir Filistinli, bu dalganın diğerlerinden farklı olduğunu hissediyor. Bir şey farklı hissettiriyor. Kimse ne olduğundan ya da ne kadar süreceğinden tam olarak emin değil; ve dün geceki çılgınlıktan sonra belki artık önemi yok. Ama izlemek sinir bozucu ve seyretmek heyecan verici

Kudüs'ün bu ulusal canlanmadaki merkeziliği, hikayenin hayati bir parçasıdır. Kudüs, pek çok Filistinlinin ve aslında dünya çapında milyonlarca insanın zihninde tarihi başkenttir. Ama bunun üzerinden yıllar geçti. Bu olay en son Temmuz 2017'de, Filistinli militanların El Aksa Camii yakınlarındaki Sınır Polisi'ne saldırmasının ardından, İsrail yetkililerinin yerleşkenin etrafına metal dedektörleri yerleştirip ibadet eden müslümanların onları taramadan girmesine izin vermeyi reddettiği Temmuz 2017'de meydana geldi.

İşgal güçlerinin bu dayatmasını reddeden Filistinliler, dedektörleri kitlesel boykot ettiler ve Haram el-Şerif’in “statükosunu” değiştirme girişimlerini protesto ettiler. Sivil itaatsizlikleri bölgesel aktörleri müdahale etmeye zorladı ve sonunda İsrail'i tesisleri kaldırmaya zorladı. Kapsamı sınırlı olsa da, İkinci İntifada sırasında ve sonrasında İsrail baskısı nedeniyle birçok kişinin korktuğu Filistinlilerin kentteki örgütlenme potansiyeline bir bakış sunan ilham verici bir zaferdi.

Bu sefer Kudüs'teki seferberlik çok daha önemli. 2017'den farklı olarak Filistinli protestocular, Şam Kapısı'ndaki Ramazan şenliklerine polisin keyfi kısıtlamalarını kaldırmakla yetinmediler. İsrailli yetkililer ve yerleşimci gruplar, Filistinli aileleri bu ay Yargıtay tarafından mühürlenecek olan Şeyh Cerrah'taki evlerinden sürmek için baskılarını yoğunlaştırdılar. Şeyh Cerrah'ın kaderi, Silwan gibi diğer tehdit altındaki bölgelerle birlikte, Filistin Kudüsünün kalbi ile iç içe geçti; sadece yorgun bir slogan olarak değil, onları savunmak için kitlesel eylemde bulunan bir hareket olarak.

Filistinliler bunu yaparak, İsrail’in Kudüs’ün mahallelerini birbirinden ayırma ve onları şehir dışındaki kardeşlerinden ayırma girişimlerine karşı büyük bir çığır açtı. Başkentin yeniden uyanışıyla teşvik edilen diğer kasaba ve şehirlerdeki Filistinliler, İsrail tehditlerinden ve baskı eylemlerinden etkilenmeden Şeyh Cerrah ve El-Aksa'yı desteklemek için kendi protestolarını düzenlediler. Geçen Cumartesi, binlerce Filistinli İsrail vatandaşı polis engellerine karşı çıktı ve kutsal mekanda ibadet etmek için otobüs ve yaya olarak seyahat etti ve aynı anda Şeyh Cerrah için dua etti. Bu haftaki katliamlar ülkeye yayılıncaya kadar, tüm gözler Filistinliler tarafından çağlardır hissedilmeyen ateşli bir enerjiyle Kudüs'e kilitlenmişti.

Gösterilerin sıra dışı bir özelliği, öncelikle siyasi partiler veya figürler tarafından değil, genç Filistinli aktivistler, mahalle komiteleri ve tabandan kolektifler tarafından organize edilmeleridir. Nitekim bu aktivistlerden bazıları, siyasi elitlerin protestolarına katılmalarını açıkça reddediyorlar, fikirlerini ve kurumlarını -Filistin Yönetiminden Ortak Listeye- evcilleştirilmiş ve modası geçmiş olarak görüyorlar. Sokaklarda ve özellikle sosyal medyada kendilerini ortaya koyuyorlar, siyasi protestolara hiç katılmamış diğer gençleri ilk kez katılmaya teşvik ediyorlar. Birçok yönden bu nesil, İsrail devletiyle savaştığı kadar geleneksel liderliğine de meydan okuyor.

Hamas'ın Kudüs'ü savunmak adına güney ve orta İsrail'e binlerce roket atarak sahneye girmeye karar vermesi şaşırtıcı değil. Bazı Filistinliler için bu, sahadaki hareketi desteklemek için haklı bir askeri müdahaledir; diğerleri için, Gazze’nin Büyük Dönüş Yürüyüşü’nde olduğu gibi, Hamas’ın kendi kazancı için protestoları gasp etme girişimidir. Yine de, Cumhurbaşkanı Mahmud Abbas'ın bu yaz yapılacak Filistin seçimlerini süresiz olarak ertelemesiyle, işgal altındaki bölgelerin her iki tarafındaki siyasi liderler, eski stratejiler ve daha otoriter yönetim dışında sunacakları çok az şey olduğunu gösterdiler.

İşbirliği, filizlenen hareketin karşı karşıya olduğu tek tehdit değil. Lud, Hefe ve Hayfe gibi "karma şehirlerde" -tarihsel olarak zorla sınır dışı etme ve soylulaştırma yoluyla Yahudi çoğunluk yerleşim yerlerine dönüştürülen Filistin kasabaları- birçoğu polis tarafından korunan ve yardım edilen sağcı Yahudi çeteler, Filistinlileri linç ediyor ve mahallelerini terörize ediyor. Filistinlilere yönelik şiddetli saldırıların yoğun olduğu Batı Şeria'daki yerleşim yerlerinden silahlı Yahudi çeteleri, çatışmaya katılmak için bu şehirlerde bir araya geliyor. Bazı Filistinliler ayrıca Yahudi İsraillilere saldırıyor ve sinagoglara yönelik kundaklama saldırıları da dahil olmak üzere araçlarını ve mallarını ateşe veriyor. Yine de bu gruplardan yalnızca birinin yetkililerden korkmak için çok az nedeni var; ve eğer bir şey olursa, koruma için polise memnuniyetle güvenebilir.

Bu üzücü gelişmeler, İsrail ve Hamas'ın karşılıklı savaşlarını artırmasıyla, Gazze'de abluka altındaki Filistinliler en ağır bedeli ödediği için önümüzdeki günlerde muhtemelen daha da kötüleşecek. İsrail hükümeti şimdi, devletin Filistinli vatandaşlarına daha fazla tiranlık getirecek bir hareket olan ülkede polisin “düzen” kurmasına yardımcı olmak için orduyu konuşlandırmayı düşünüyor. Bu arada, protestoları destekleyen pek çok Filistinli, yaralanma, tutuklanma veya daha kötü riskler yüzünden sokaklara çıkma korkusu yaşadı. Başkaları, on yıllarca süren ayaklanmalardan, uluslararası hareketsizlikten ve İsrail cezasızlığından sonra, bu olayın anlamlı bir değişiklik getireceğine dair çok az umut olduğuna inanmaktan vazgeçtiler.

Yine de, şiddet kontrolden çıkmış gibi görünse bile, bu ayın Filistin direniş dalgasını harekete geçiren gurur, dayanışma ve neşe akımlarının silinmesine izin verilmemelidir. Pazar günü bir görüntüde, Lud'daki bir Filistinli, İsrail bayrağını Filistin bayrağıyla değiştirmek için sokak lambasına tırmandı. Siyonist güçlerin Nakba'daki şehri etnik olarak temizlemesinden yaklaşık 73 yıl sonra meydan okuyan bir sahne! Polis, kutsal Kadir Gecesi için otobüslerin Kudüs'e girmesini engellediğinde, yoldan geçen sürücüler El Aksa'ya ulaşmak için kilometrelerce yürümeye hazırlanan Filistinlileri taşıdılar. Bu hafta Hayfa’nın Nisnas’daki Wadi semtinde, Filistinli sakinler, polisin saldırganlara onları durdurmaktan daha fazla yardım edeceğini bilerek Yahudi çetelerini savuşturmak için bir araya geldi.

Sosyal medyada, viral bir videoda, Filistinlilerin bir polis aracının arka kapısına bir Filistin bayrağı sıkıştırıldığından habersiz aracı sürdüğünü ve Filistinlilerin de gülüp tezahürat yaptığını gösterdi. Bir başka popüler video, bir polis kalabalığı tarafından El Aksa'dan itilen ve kasklı bir memurun başına kaygan bir şekilde ayakkabısını fırlatan Filistinli bir çocuğu gösteriyordu. Bir diğeri, Filistinli bir adamın, babasının polis tarafından kendi evinde tutuklandığından habersiz olan kızı, sabırsızlıkla bebeğini sorduğunda gülümsemeye başladığını gösterdi. Kaosun ortasında bile, bu güzellik ve esneklik anları unutulmamalıdır.

Ulusal bir isyan

Hiç şüphe yok ki bu, Filistin-İsrail'de yaşayan herkes için tehlikeli bir zaman. Sokaklardaki dalgalanma ürkütücü ve getirdikleri tehlikeler neredeyse eşi benzeri görülmemiş bir his veriyor. Bu çılgınlık önlenebilir olmalıydı, ancak bu neredeyse kaçınılmaz. Arap devletleri de dahil olmak üzere uluslararası toplum, Filistin davasını fiilen terk etti; İsrail sağı nehir ve deniz arasındaki apartheid yönetimini sağlamlaştırdı; ve Filistin liderlikleri halklarına siyasi gelecekleri konusunda söz vermeyi reddettiler.

Yeni doğmakta olan Filistin hareketinin parçalamaya çalıştığı, tam da bu izole edici ve ezici ortamdır. Son haftalarda vücutlarını tehlikeye atan genç aktivistlerin çoğu, hayatlarını özgürlüklerini elde etmek için harcadılar. Önceki kuşaklarından daha iddialı ve daha donanımlı olan bu kişiler, sosyal medyada, kamu savunuculuğunda, "bir arada yaşama" programlarında, hukuk uygulamasında ve hatta Yahudi iş arkadaşlarıyla arkadaşlıklarda denediler; yalnızca kendileriyle aynı zincirlerde sıkışıp kaldıklarını gördüler. Ebeveynler ve büyükanne ve büyükbabalar onlardan önce seçeneklerden yoksun bırakılan halkın itaatsizliği... Filistinlilerin İsrail’in amansız zulmünü engellemek için bıraktıkları birkaç stratejiden biri, özellikle Şeyh Cerrah'tan Hefe'ye ve ötesine göçle mücadelede değil.

Bu kitlesel huzursuzluk eylemi, sahte bir "şiddetli" veya "şiddetsiz" direniş ikilisi altında sınıflandırılamaz. Açıkça söylemek gerekirse, ulusal bir isyan. Derinden damgalanmış bir kelime ve biri göstericilere karşı vahşeti şeytanlaştırmak ve meşrulaştırmak için daha fazla kullanılsa da, isyanlar adaletsizliğe karşı halk direnişinin tanıdık bir özelliğidir; Geçen yıl George Floyd'un öldürülmesinin ardından yapılan Black Lives protestoları bunların önemli örneklerine tanık oldu. Ve sokaktaki birçok Filistinli için, bu protestolardan kaynaklanan şiddet ne olursa olsun -ne kadar iğrenç ve kınansa da- onları yöneten devletin uyguladığı günlük, doğrudan ve yapısal vahşetle kıyaslanamaz.

Aslında, 1948 ve 1967'deki sismik savaşlarla birlikte, Siyonizmin bir yerleşimci-sömürge projesi olarak başarısı, büyük ölçüde mülksüzleştirmeye yönelik sürünen yaklaşımından kaynaklanıyor. Bölgeyi parça parça çalıyor, aileleri evden evden çıkarıyor ve kişiden kişiye muhalefeti susturuyor. "Sessizlik", toplu direnişi baltalamanın anahtarıdır ve eleştirmenlere gelgiti değiştirecek zamanları olduğu yanılsamasını verir. Ve Kudüs'teki olayların bu ay gösterdiği gibi, İsrail politikalarını ne kadar küstahça takip ederse, direniş o kadar yoğun olacaktır.

Geçtiğimiz haftalarda sokaklara dökülen Filistinliler bunu çok iyi biliyorlar ve bu yüzden İsrail'in “normale” dönmesine izin vermeleriyle ilgilenmiyorlar. Normallik, yerleşimci-sömürgeciliğin ve apartheid'in yerel veya uluslararası incelemeler tarafından engellenmeden sorunsuz bir şekilde işlemeye devam etmesine izin vermek anlamına gelir. Bu şiddet içeren, insanlık dışı durum, ister abluka altında, ister askeri yönetimde, ırkçı ayrımcılıkta veya sürgünde yaşasınlar, milyonlarca Filistinlinin ortak yaşanmış deneyimini oluşturuyor. Hepsi, sırf yerel kimlikleri nedeniyle onları bastırmaya, yatıştırmaya ve silmeye çalışan tek bir güçle karşı karşıya olduklarını anlıyorlar.

Korkunç bir savaş aşamasının eşiğindeyken bile birçok Filistinli, bir sonraki krizin bu baskıcı gücü atmasını bekleyemez. Şu anda sürmekte olan bir isyan var. Ve Filistinlileri zincirlerinden kurtarmasa bile, en azından İsrail'in bilinçlerini gevşetebilir. 13 Mayıs 2021

www.972mag.com'dan çevrilmiştir

Çeviri Kolektifi